گزارش جلسات گروه
بیست و دومین جلسه گروه در سال 95
با سلام
تاریخ و زمان جلسه: ساعت 8 تا 10 روز سه شنبه 23/ 06/ 1395،
مکان جلسه: گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان.
اعضای حاضر گروه: آقای دکتر نوروزی. همچنین خانم ها داوری و رضوی زاده.
موضوعات مورد بحث: نکته تربیتی و بحث فلسفی کانت.
در قسمت اول همراه با دکتر نوروزی به تکمیل نکته تربیتی مطرح شده در جلسه
قبل در رابطه با تفکر، پرداختیم و در قسمت دوم به قسمت هایی از کتاب " فلسفه
کانت، بیداری از خواب دگماتیسم" اشاره شد. و بحث تفکر همچنان ادامه دارد و
بحث کانت را نیز در جلسات آینده جمع بندی و تکمیل خواهیم کرد.
در بحث تفکر دکتر نوروزی این نکته را یادآور شدند که در آموزه های دینی ما
تفکر تنها ساحت شناختی ندارد و عمل را نیز در بر می گیرد(عقل نظری و عقل عملی).
تفکر از شناخت شروع می شود و پس از آن به نگرش می رسد و در نهایت در عمل و رفتار
متبلور می شود(عزم، اراده، عمل). تأکید بر این است که بر شناخت متمرکز شویم چرا که
این شناخت است که عمیق می شود و به باور تبدیل می شود. تفکر و غور در خود و افکار
و شناخت هایمان کار ساده ای است که می تواند از انحرافات و اعوجاجات ما جلوگیری
کند. و اما لایه بعدی در برخورد ما با دیگران(اطرافیان، نزدیکان و...) است که وقتی
خود را بررسی کنیم و خود را بشناسیم، برخورد خود را با دیگران نیز تصحیح و کنترل
خواهیم کرد. همانطور که قبلاً گفته شد باید از تعصبات و سوگیری های شخصی خود فاصله
بگیریم تا به شناخت دقیق تری برسیم(گاهی در تفکر در خویشتن تعصباتمان اجازه نمی
دهد که اشتباهات خود را بپذیریم و دنبال بهانه های دیگر می گردیم). انسان نباید
بهراسد و باید اشتباهات خویشتن را بپذیرد و باید توانایی طلب بخشش از دیگران را در
خود تقویت کنیم. نوشتن لیستی از رفتارهایی که انجام می دهیم، یکی از راه هایی است
که ما را در شناختن چالش های زندگیمان کمک می کند. آدم هایی که خود را می کاوند
گرچه به صد نرسند اما حتما به شصت درصد زندگی می رسند و انسان های دقیق تری هستند.
در قسمت دوم و پیش زمینه های کانت، این جلسه جان لاک
را مطرح کردیم. لاک که در بحث های قبلی به آن اشاره شده است، در اینجا فقط به برخی
نکات اندیشه او اشاره خواهیم کرد. او فهم را مایه برتری انسان بر دیگر جانوران می
داند. در بررسی فهم با طبیعت روان و خاستگاهش کاری ندارد. لاک ایده لوح سفید را
برای ذهن در ابتدای جود مطرح می کند. و معتقد است همه تصورهای ما نخست از راه
احساس و پس از آن از راه تفکر پدید می آیند و تصورهای گوناگون ما از تجربه بر می
خیزند. همه خمیر مایه فهم ما برای اندیشیدن، یا از مشاهده موضوع های حسی بیرونی
فراهم می آید و یا از مشاهده کارهای درونی ذهن که در ما بازتابیده و ادراک می شود.
منظور او از تفکر، توجهی است که ذهن به کارهای خود و چگونگی آن ها می کند و از این
راه به ایده هایی می رسد. او از تصورهای ساده و پیچیده سخن می گوید. لاک موضوع بی واسطه
ادراک را تصور، و نیروی پدیدآورنده آن را کیفیت می خواند و کیفیت را به اولی و
دومی تقسیم می کند.
کانت در ادامه بحث های مطرح شده در نقد خرد ناب بحث
نگرش را مطرح می کند. او آن دسته از شناسایی هایی که بدون واسطه حاصل می شود را
نگرش می داند. و نگرش زمانی حاصل می شود که یک موضوع به ما داده شود که بتواند ما
را از عمق جان متأثر کند و او این تأثیر را حساسیت می نامد. از راه حساسیت است که
ما نگرش را دریافت می کنیم. از نگرش فهم و از فهم مفهوم ها حاصل می شوند. نگرش همراه با احساس را نگرش تجربی می داند. نگرش را به دو قسمت صورت(منظم و آزاد از تجربه است
و عدم وابستگی اش به احساس باعث ناب بودن آن شده) و ماده تقسیم می کند. علم به
اصول پیش از تجربه حساسیت را استاتیک فرارونده می داند که نقطه مقابل منطق
فرارونده است که علم به اصل اندیشه های ناب است. با تفکیک تجربه حسی از فهم، تنها
به نگرش ناب می رسیم. همچنین کانت نگرش ناب حسی را به دو دسته مکان و زمان تقسیم میکند: مکان را نگرشی بیرونی و زمان را نگرشی بیرونی و درونی میداند که ناب و آزاد از تجربه به شمار میروند. وی اشیاء را بدون مکان قابل تحقق نمیداند اما فرض مکان بدون شیء را قابل تحقق میداند. او مکان را نگرشی ناب و حسی که در عین حال ذاتاً و به خودی خود ناب نیست، به شمار می آورد.
ادامه دارد...
با تشکر از حضور دکتر نوروزی و دوستان