معرفی مقاله
نقد طبقه بندی های موجود از رویکردهای تربیت دینی
و ارائه یک طبقه بندی مفهومی جدید
معرفی از: طاهره رجبی
کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان
این مقاله ابتدا رویکردهای عمده در ساحت تربیت دینی را از منظر صاحب نظران داخلی مطرح می کند و به نقد رویکردهای مذکور می پردازد. در انتها به تبیین یک طبقه بندی مفهومی دوگانه با عنوان رویکرد وظیفه گرا در مقابل نتیجه گرا می پردازد. رویکرد نتیجه گرا بر جهان بینی مادی و نگاه ابزاری و سودانگارانه به انسان مبتنی است در حالی که رویکرد وظیفه گرا بر جهان بینی فرامادی و اراده و اختیار انسان مبتنی است. براساس انطباق دیدگاه وظیفه گرا با مستندات اسلامی، رویکرد مورد نظر این تحقیق برای تربیت دینی ، رویکرد وظیفه گرا است. در این رویکرد هرگز اصول به قیمت چشم پوشی از نتیجه، نادیده گرفته نمی شود.نتیجه نامطلوب حمل بر شکست نیست و گرچه پاسخگویی در برابر نتیجه تربیت، جایگاهی ندارد، اما در مقابل پاسخگویی در برابر حق، اهمیت زیادی دارد. در رویکرد وظیفه گرا متربیان با یک انگیزه درونی هدفهای هدایتی را تعقیب می کنند. انگیزه درونی، گرایش به سوی هدفی است که فرد آن را به عنوان هدف خود در نظر میگیرد.نخستین چیزی که در این رویکرد از طریق معیار انگیزه درونی باید کنار گذاشته شود، الزام بیرونی است.
در این مقاله نویسندگان رویکردهای موجود در تربیت دینی را از منظرهای مختلف در 6 دسته طبقه بندی کرده اند. هر رویکرد در هر طبقه با در نظر گرفتن هدف، نقش مربی و محور آموزش در جداولی به صورت مجزا آمده است. مطالعه جداول خلاصه شده، در کنار هم و در یک نگاه، وسعت و جهت رویکردهای مختلف در تربیت دینی را بهتر نشان می دهد. جهت آگاهی از نقد نویسندگان به این رویکردها به اصل مقاله رجوع نمایید. در ادامه جداول می آید:
طبقه بندی اول
طبقه بندی دوم:
طبقه بندی سوم:
طبقه بندی چهارم:
طبقه بندی پنجم:
طبقه بندی ششم:
این مقاله در سال 92 در مجله مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد، توسط مرضیه محمدی، محمود مهرمحمدی،محمود صادق زاده و علیرضا نقی زاده چاپ گردیده است.
دریافت اصل مقاله