گزارش جلسه بیست و نهم

تاریخ: 3 / 8/ 1394  یک­شنبه. ساعت 8تا 9:30

مکان : دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

حاضرین: آقای دکتر نوروزی و خانم ها رضوی زاده، رجبی، عابدی، عسگری و خاقانی،

 

قسمت اول: نکته تربیتی

در این قسمت دکتر نوروزی به تکمیل ویژگی های حق طلبی و چگونگی ماندن در جبهه پرداختند و در این رابطه رعایت انصاف را به مولفه های ایجابی قبل اضافه کردند. بنا بر نگاه قران، یک مسلمان باید در همه مراحل زندگی انصاف را رعایت کرده و بدی دیگران او را از اعتدال گذر ندهد؛ چرا که چرخش و استحاله آدمی به سمت بدی ها کم کم و به مرور اتفاق میافتد و کوچک ترین گذر از مرز اعتدال میتواند اولین قدم برای گمراهی آدمی باشد؛ چنانچه شمر نیز در ابتدا جانباز جنگ صفین بود. در ادامه به صداقت به عنوان یکی از مصادیقی اشاره شد که لازم است به آن دقت بسیار شود. انسان علاوه بر اینکه لازم است با دیگران صداقت داشته باشد باید در قدم اول به خود دروغ نگوید، چرا که آدمی بسیار توجیه گر است و حتی در مواجهه با خود نیز به توجیه اشتباهاتش پرداخته و صداقت ندارد.

قسمت دوم: کتاب تحقیق در فهم بشر از لاک

در قسمت دوم به شرح و بحث درباره کتاب اول تحقیق در فهم بشر پرداخته شد:

لاک در فصل اول، پژوهش در فهم بشر را پسندیده و سودمند معرفی میکندد؛ چرا که قوه فاهمه است که انسان را در میان سایر موجودات ذیروح برتری میبخشد و کلیه مزایا و سلطه نسبت به آنها را به او میدهد. در این رابطه آدمی باید بر حدود احاطه علمی خود آگاه شده و به مسائلی که فوق احاطه او است ورود پیدا نکند.

در فصل دوم لاک توضیح میدهد که در ذهن اصولی فطری وجود ندارد بدان معنا که بعضی معلومات اولیه و نقوش بر ذهن بشر مهر زده شده که روح آن را در اولین وجود خود در بیابد.سپس به دلایلی که دیگران برای وجود اصول فطری، اقامه کرده اند، پرداخته و انها را نقد میکند؛ مثلا به عقیده توافق عامع درباره بعضی از اصول نمیتواند دلیلی برای فطری بودن آن اصول در آدمی باشد؛ چراکه اولا اصولی و.جود ندارد که همه افراد بشر بر آن توافق داشته باشند، مثلا کودکان و یا جاهلان و دیوانگان آنها را قبول ندارند، ثانیا بر فرض اگر چنین اصولی وجود داشته باشد ممکن است آدمیان از راههای مختلف دیگری به آنها رسیده باشند.

او برای کسب حقایق به وسیله ذهن مراحلی قائل بوده و اولین مرتبه آن را  در شناخت حسی میداند که تصورات معینی را وارد ذهن  که به منزله اتاقی خالی است، میکنند؛ سپس ذهن به تدریج با آن تصورات آشنایی پیدا کرده ، در ذاکره جای داده و بر آنها نام مینهد و در مراحل بعد فراتر رفته و آنها را انتزاع میکند و استعمال اسامی کلی را میاموزد..

در فصل سوم لاک از عدم وجود اصول فطری اخلاقی میگوید.او معتقد است قواعد اخلاقی برهان لازم دارند پس فطری نیستند. او در ادامه توضیح میدهد اینکه فضیلت مقبولیت عامه دارد نه برای این است که فطری است بلکه برای این است که نافع است. او تصدیق میکند وجود خداوند به طرق مختلف آشکار است و اطاعت ما نسبت به خداند جندان با عقل سنخیت دارد که قسمت بزرگی از انسانها آن را فطری میدانند.

لاک در فصل چهارم  به شرح بیشتر درباره نقد اصول فطری نظری و عملی میپردازد. او در این بخش توضیح میدهد که تصور خدا فطری نیست چرا که همه آدمیان تصور واحدی از خدا نداشته و بر فرض وجود تصور واحد با عقل و دقت در نشانه های وجود خدا میتوان به وجود آن پی برد

در ادامه درباره بحث های معرفت شناختی لاک و اینکه آیا لاک لزوما شناخت همه چیز را به شناخت حسی موکول کرده و یا بنا بر سه نوع علمی که در کتاب چهارم معرفی میکند، شناخت انسان از خودش( به واسطه شناخت شهودی) و شناخت انسان از خدا (به واسطه شناخت عقلانی) را استثنا کرده است، گفت و گویی انجام شد.