گزارش جلسه بیستم

نویسنده گزارش: طاهره رجبی

این جلسه ساعت 7:30 صبح روز یکشنبه اول شهریورماه، در دانشگاه و با حضور آقای دکتر نوروزی و خانم ها عسگری، رضوی زاده، منیر عابدی، داوری، شریف و رجبی تشکیل گردید.

 جلسه با نکته تربیتی استاد در موضوع ظرفیت انسان و نقش آن در تعلیم و تربیت آغاز شد. استاد با تعریف این ظرفیت از نگاه فیلسوفانی مانند افلاطون و چامسکی و بیان دیدگاه اسلام به بیان دو سئوال اساسی پرداختند که چگونه این ظرفیت در انسانها شناخته می شود و چگونه ارتقاء می یابد.

در بخش اول جلسه به بیان اندیشه های افلوطین پرداخته شد. افلوطین در فلسفه با سه عقیده مادیت، شکاکیت و ثنویت مبارزه کرد. در اندیشه هایش به سه جوهر یا اقنوم « واحد، روح و نفس» معتقد است. واحد ورای هر وجودی، توصیف ناپذیر و غیر قابل درک است، نه ماهیت و نه وجود و نه حیات را نمی توان درباره ی واحد حمل کرد،  به دلیل اینکه  برتر از همه ی آن امور است. واحد از خود سرریز می‌کند و اقنوم دوم ،عقل (nous) یا همان هستی را پدید می‌آورد که جامع تمامی معقول و ایده‌ها است. عقل نیز اقنوم سوم یعنی روح را پدید می‌آورد. ماده به سوی عقل میل می‌کند و با آمیختن با آن جهان محسوس را پدید می‌آورد. بنابر این اصل اول یا همان واحد با آنکه هیچ کدام از عقل یا روح یا محسوس نیست اما در همه آنها حضور دارد.

افلوطین واضع نظریه فیضان است و این نظر پاسخ افلوطین  به ابهامات موجود در خصوص چگونگی ابداع و مساله خلق از عدم است. ابداع از نوع فیضان است. یعنی مبدا نخستین از فرط پری و نهایت کمال سر ریز می کند و کثیر از او حاصل می شود. افلوطین معتقد بود که عالم بالضروره از خدا صادر یا ناشی می شود،  اصل ضرورت این است که کامل از کامل تر صادر شود. افلوطین همچنین  سلسله مراتب هستی را در قوس نزول و صعود تبیین می کند. 

در بخش دوم فلسفه اخلاق مطرح شد و معیارهای فعل اخلاقی از منظر شهید مطهری بحث و بررسی گردید. مطهری در فلسفه اخلاق معیارهای اراده، وجدان، عاطفه، منفعت طلبی، تکامل اجتماعی و پرستش را از نگاه فیلسوفان مطرح و به صورت مجزا نقد می کند و در مجموع به این نتیجه می رسد که معیارهای مذکور بر مبنای اعتقاد به خداوند می تواند معیار فعل اخلاقی شود. در ادامه بحث از مطلق و نسبی بودن اخلاق مطرح شد و بررسی دقیق تر این موضوع به جلسه بعد موکول شد.

در انتهای جلسه سئوالی در مورد روش تحلیل استعلایی مطرح شد و این روش با جزییات آن به صورت کامل توسط استاد توضیح داده شد.

این جلسه حدود ساعت 11 به اتمام رسید. با سپاس فراوان از وقت گذاری آقای دکتر نوروزی و راهنمایی های ایشان و حضور سایر دوستان . در جلسه بعد مجدد موضوع این جلسه بحث خواهد گردید.