گزارش دهمین جلسه گروه در تاریخ 28 خرداد
این جلسه در روز پنجشنبه ساعت 7:35 صبح در موسسه مهرآفرین شروع گردید. در ابتدای جلسه آقای دکتر نوروزی با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان، به آیات قرآن در خصوص روزه اشاره و به بیان نکات تربیتی آن پرداختند و اولین درس روزه را تمرین صبر و استقامت دانستند. استاد برنامه تربیتی خداوند را ترکیبی از برنامه های مداوم مانند نماز و برنامه های مقطعی مانند روزه دانستند که این برنامه مقطعی خود شامل جزییاتی متنوعی مانند افطاری، فطریه و...است که هر کدام کارکرد خاص خود را دارد.
سپس در ادامه مباحث جلسات قبل، رساله های افلاطون مورد بحث قرار گرفت. در این جلسه خلاصه ای از رساله کریتون توسط خانم مرضیه عابدی ارائه گردید.کریتون هنگامی که سقراط در زندان بود، به دیدار او می رود و از سقراط می خواهد که از زندان فرار کند. اما سقراط همواره برای قانون احترام قائل بود و با دلیل برای دوستش ثابت می کند که پس از فرار او از زندان، تلاشهایی که در طول این مدت برای احیای فضایل اخلاقی مانند عدالت در جامعه یونان کرده بود، بی حاصل خواهد بود.
در این جای بحث، از نحوه موضع گیری سقراط، سئوالی مطرح شد که چقدر این موضع عزتمندانه بوده است در صورتی که از سقراط انتظار می رفت که اگر اتهام اشتباهی به او وارد شده است، تمام تلاش خود را برای نجاتش از مرگ بکند. استاد با بیان اینکه نمی توان نسبت به گذشته های تاریخی، این گونه قضاوت کرد، مواضع سقراط و نحوه مرگش را در راستای رسالت هدایت گونه اش تحلیل کردند.صحبت از لزوم آموزش ساختارشکنی به فرزندان و چگونگی تربیت انسان انقلابی، مطرح شد.استاد نسخه تربیت جهادی را نسخه قابل تجویز برای همه انسانها نمی دانست و ویژگیهای شخصیتی و ژنتیکی را موثر در تربیت این گونه انسانها می دانست.
در ادامه کتاب دوم جمهوری ارائه گردید. در این کتاب گلاوکن و برادرش در مکالمه با سقراط تلاش می کنند به تعریف صحیحی از عدل برسند، گلاوکن وضعیت ظالم ترین فرد را در مقایسه با عادل ترین فرد ترسیم می کند و کسانی را خواهان عدالت می داند که توان ارتکاب ظلم را ندارند نه اینکه عدل را فی نفسه خواهان باشند و ظالم ترین فرد به گونه ای زیرکانه رفتار می کند که در نظر مردم عادل جلوه کند. در چنین جامعه ای تشخیص عدل از ظلم مشکل خواهد بود.سقراط برای بررسی ماهیت عدل در جامعه، ابتدا به ترسیم چگونگی شکل گیری جامعه می پردازد و در واقع ترسیم مدینه فاضله اش از این کتاب آغاز می شود.
در بخش دوم جلسه، نظریه علم دینی دکتر باقری مورد بحث قرار گرفت و این سئوال اساسی مطرح شد که چرا دکتر باقری در حوزه دین، تنها قائل به روش تجربی برای اثبات، گزاره های دینی است و از سایر روشها سخنی نمی گوید ولی در کتاب روش تحقیق در فلسفه تعلیم و تربیت، از روش تجربی هیچ استفاده ای نمی کند؟ در نظریه علم دینی دکتر باقری، آموزه های دینی به عنوان پیش فرض علم تجربی قرار می گیرند و به ساختن فرضیه کمک می کنند. این فرضیه به روش تجربی آزمایش می شود و در صورت نتیجه بخش بودن، علم تجربی دینی، هویت می یابد.
با تشکر از حضور و راهنمایی های استاد و ارائه بحث توسط خانم ها عابدی و رجبی و حضور سایر دوستان.خلاصه کاملتر دو رساله مذکور متعاقبا در همین جا خواهد آمد. جلسه بعدی گروه سه شنبه هفته آینده در دانشگاه برگزار خواهد شد.
خلاصه و تحلیل گفتاری بر رساله کریتون- مرضیه عابدی
درحالیکه سقراط در واپسین روزهای عمرش به انتظار عبور لحظه ها برای نوشیدن جام زهر نشسته است،کریتون دوست وهواخواهش به زندان می آید.زودهنگامی ورود کریتون به زندان سقراط رامتعجب می سازد واز او می پرسد:چگونه به این زودی به اینجا آمدی؟کریتون در جواب از نفوذ مالی اش برای عبور از مرز زندان می گوید.کریتون خبر بد قریب الوقوع بودن اجرای حکم اعدام رابه سقراط می دهد واز سقراط انتظار دارد که با او برای فرار اززندان همکاری کند.کریتون به سقراط می گوید:فراری دادن تو با امکانات مالی من ودوستانم کار آسانی است واگر به این کار تن ندهی مصیبت از دست دادن دوستی همچون تو و تهمت مردم مبنی بر اینکه دوستانش اورا یاری نکردند بسیار عذاب آور است.سقراط برای جوابگویی به این خواسته کریتون ازبدیهی ترین مفاهیم شروع می کندوباذکرمثال ازعینیات گذر می کند(تحلیل گفتار) تا دراین مسیربی توجهی به حرف عامه مردم هرچند چنان قدرت داشته باشند که اورا به قتل برسانند را انتزاع کند وبه این اصل برسد که برای قضاوت تفکرات واعمالش، نظر کارشناس وصاحب فن را خریدار باشد که البته کریتون ،این اصل را می پذیرد..سقراط برای پاسخگویی به محبت کریتون به او می گوید:که بسیار آرزومندم که هرچه می کنم باموافقت تو باشد نه برخلاف عقیده تو.پس خوب فکر کن وببین کدام عقیده درست است .(همدلی وهمراهی عاطفی با مخاطب برای تشویق وترغیب وهدایت او به قضاوت دقیق وهمه جانبه از طریق اندیشه ورزی.تحلیل گفتار)اما کریتون مصرانه در پی آزادی دوست بی نظیرش ،به دستاویزی دیگر چنگ می زند،.کریتون به سقراط می گوید آیا پذیرش حکم قتل انتخاب راه آسان نیست وآیا این پذیرش دور از دلاوری مردانگی نیست ؟قابلیت انسانی که سالیان سال در بحث وگفتگو درپی دستیابی به آن بوده ای ؟ سقراط فرار از زندان را شکستن قانون دادگاه وپایمال کردن تمام دولت آتن وعهدشکنی خود می داند.زیرا او عهد بسته بود که هر حکمی که در دادگاه صادر می شود بپذیرد،علاوه بر آن سقراط معتقد است نقض یک قانون نقض کل قوانین حاکم در جامعه است ظلم کردن در برابر ظلم را بر نمی تابد.اوپیمان شکنی را نقض غرض خویش می داند.زیرا او سالیان سال در پی اثبات والا بودن قابلیت انسانی به بحث وگفتگو نشسته بود. (سقراط در این دیالکتیک ابتدا کریتون رامخاطب قرار می دهد واورابه عدل وقانون پذیری ترغیب می کند ودر ادامه در حاله ای ازاشراق خود را مخاطب قرار می دهد واز اینکه به فکر فرار بیفتد خود را سرزنش می کند.(تحلیل گفتار)