نویسنده: ریچارد مروین هیر
ترجمه: امیر دیوانی
نشر: کتاب طه(وابسته به موسسه فرهنگی طه)
تعداد صفحه: 304
این کتاب از نفیسترین و وجیزترین آثار در تربیت عرفانی در فارسی است که شاگردی از شاگردان حضرت شیخ الاسلام خواجه عبدالله انصاری آن را از گفتارها و امالی و تقاریر استاد انشا فرموده و به تاریخ اول شهر محرم سال 448 هجری نوشتن آن را آغاز کرده است. صد میدان از کتابهای تصوف تشریعی پیر هرات است که مراحل سیر و سلوک را از توبه شروع و به بقا ختم میکند و در هر میدان استدلال از آیات قرآنی میآورد.
چه باشد آنچه خوانندش تفکر؟
نویسنده: مارتین هایدگر
ترجمه: سیاوش جمادی
نشر: ققنوس
تعداد صفحه: 458
محاسبه النفس
نویسنده: علیبنموسی ابنطاووس
ترجمه: عباسعلی محمودی
نشر: فیض کاشانی
تعداد صفحه: 160
این کتاب به اختصار طی 5 باب آموزههای قرآن و احادیث را درباره خودسازی و روشها و مراحل آن بیان میکند. باب اول آیات قرآنی است که اهمیت محاسبه نفس را به انسان گوشزد مینماید. باب دوم در مورد روایاتی است که محاسبه را در شب و روز تذکر داده و انسانها را از خطرات احتمالی غفلت آگاه ساخته. باب سوم در مورد روزهای خاص و آداب محاسبه در این روزهاست. باب چهارم زمانها و مکانهایی را معرفی میکند که مراقبه و محاسبه به شیوه خاصی باید صورت گیرد. در باب پنجم وظایف و مسئولیتهای مکلف در حفظ مراقبه و فضیلت محاسبه ارائه شده است.
فطرت بنیاد تربیت: رویکردی به تعلیم و تربیت اسلامی
نویسنده: رحمت اله مرزوقی، سیروس حدادنیا
نشر: آوای نور
تعداد صفحه: 168
لازمه هدایت و تربیت انسان در گرو شناخت و توصیف صحیح از اوست. انسان به حکم رابطهٔ خالقیت و مخلوقیت، آفریده و بنده خداوند است. چنین انسانی میتواند در پرتو وحی الهی به خرد و اندیشهٔ خود نورانیت بخشد و در راستای پیمودن راههای کمال و سعادت، به اوامر خداوند ملتزم و از پیشگاه او مدد میجوید. بدین منوال انسان خداجو، ارزشهای الهی را در رفتار و گفتار خویش لحاظ کرده و گرایشها و امیال خود را با اتکاء به عنایات خداوندی سمت و سوء میبخشد. البته این در صورتی است که دربارهٔ انسان و مبانی انسانشناختی بر پایهٔ نگرش دینی و با پشتوانه گرایشهای دینی داوری کنیم. به همین دلیل است که توصیف و شناخت از انسان و در نتیجه تربیت او، در مکاتب مختلف با نگرشهایی مانند لائیک و سکولار، به گونهای دیگر رقم خواهد خورد.
خرد پروری
نویسنده: سید عبداله امیرآزاد
نشر: نیلوفر
تعداد صفحه: 586
اساساً و اصالتاً میتوان گفت که در زندگی بشری حیات سایر ابعاد وجودی او هم در گرو حیات اندیشهاش است. با عقل و اندیشه سالم، دین سالم (اسلام)، رفتار درست، تغذیه سالم و... در تمام جوانب زندگی انسان متبلور میشود. هم چنان که ابوذر بر اساسی اندیشه زنده و درست، رسول اکرم (ص) را شناخت و مسلمان گردید و در پی آن عزیز هر دو جهان شد. خردورزی و خرد پروری سبب میشود که آدمی در صراط مستقیم گام بردارد و این راه و روشی، شیوه زیگزاگی، سینوسی، هفت خطی، هفت رنگی، نیرنگی، بدرنگی و پر ننگی نیست. بلکه راه ادب، کمال، عزت و شرف است، در سایه آن، تمیز این دو (ضلالت و هدایت) حاصل شده و راه کمال پیموده میشود.
ادب الهی - کتاب سوم: تربیت فرزند
نویسنده: مجتبی تهرانی
نشر: مصابیح الهدی
تعداد صفحه: 376
آیت الله مجتبی تهرانی در سال های پایانی عمر شریفش، مباحثی را پیرامون تربیت نفس و دیگران مطرح کرده اند، این بیانات در قالب مجموعه «ادب الهی» که شامل 5 جلد کتاب است منتشر شده است. سومین کتاب از این مجموعه، «تربیت فرزند» است که حضرت استاد(ره) برای اولین بار با ایجاد طبقه بندی دقیق در مسأله تربیت فرزند، راه را برای درک مسیر صحیح تربیت روشن کرده اند و می فرماید: والدین تنها باید استعدادهای درونی فرزند خود را شکوفا کنند که ما از آن به «آبیاری زمین وجود کودک» تعبیر می کنیم، زمین وجودی کودک آماده است، بذر هم آماده است، در این حال والدین اگر به این زمین آب ندهند، خیانت کرده اند.
برنامه ی درسی و فرهنگ: رویارویی ها و هم آوری ها
نویسندگان: مصطفی قادری، سودا کرم کار
نشر: آوای نور
تعداد صفحه: 188
کتاب «برنامه درسی و فرهنگ»(رویارویی ها و به هم آوری ها) نوشته دکتر مصطفی قادری و سودا کرم کار به همت انتشارات آوای نور چاپ شده است. در بخشی از پیشگفتار کتاب آمده است: فرهنگ به عنوان امری واقعی روند زندگی غالب مردم را شکل می دهد. فرهنگ در برنامه درسی به دو دلیل حائز اهمیت است: نخست اینکه روابط فرهنگی درون یک جامعه یا کشور مستقیما مسائل برنامه درسی را تحت تأثیر قرار می دهند و دوم اینکه چگونه تأثیر فرهنگهای جهانی بر محیط های آموزشی می توانند در آموزش و پرورش کشورها تحلیل شوند و نگرانی ها در مورد انتقال فرهنگی تا چه مرزهایی قابل تسری است. هر چند در مورد پدیده های فرهنگی نظرات و چشم اندازهای گوناگون و متفاوتی وجود دارند اما در این خصوص همفکری وجود دارد که بدون اطلاع از پدیده های فرهنگی نمی توان درک درستی از دانش ارزشمند در برنامه درسی داشت.
تسخیر سعادت
نویسنده: برتراند راسل
مترجم: ع. وحید مازندرانی
نشر: امیرکبیر
تعداد صفحه: 305
در ترجمه و انتخاب عنوان این کتاب دچار اندکی تأمل و تردید شدم. در واقع معادل فارسی نام اصلی آن «تسخیر سعادت» و یا به اصطلاح قدما تحصیل سعادت است. علاوه بر توجه کافی به این نکته و با وجود علاقهی سرشاری که در حفظ تمام معانی و مضامین این اثر ممتاز داشتهام باز محض قبول خاطر بیشتر خوانندگان عنوان «شاهراه خوشبختی» را ترجیح دادهام که گمان میکنم دور از منظور خود نویسنده نیست بلکه بنابر توضیح مختصری که در مقدمهی کتاب نوشته است عین مقصود اوست چنانکه گوید:
الانسان الکامل
مجموعه رسائل مشهور به کتاب الانسان الکامل
نویسنده: عزیزالدین نسفی
نشر: تهران:کتابخانه طهوری، انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران
تعداد صفحه کتاب چاپی: 556ص همراه با تعلیقات
عبدالعزیز بن محمد نَسَفی معروف به عزیزالدین نسفی نویسنده کتاب مجموعه رسائل الانسان الکامل، از عرفای فارسینویس برجسته سدهٔ هفتم هجری بود. وی در فرارود ماوراءالنهر میزیست و در سال ۶۱۷ ه ق در زمان حمله مغول آن دیار را ترک کرد. وی منسوب به شهر نخشب (نسف یا قارشی در ازبکستان امروزی) است. نسفی را میتوان از پیروان تحقیق علمی در مسائل مربوط به عقاید، عرفان و تصوف دانست و به نوعی پیرو مکتب عرفانی ابن عربی به حساب آورد.
مبانی نظری فلسفه برای کودکان
نویسنده: دکتر یحیی قائدی
نشر: مرکز نوآوریهای آموزشی مرآت
تعداد صفحه: 352
نویسنده، دکتر یحیی قائدی، دانشیار دانشگاه خوارزمی، در این کتاب به مواردی چون ریشههای تاریخی، برنامه درسی و رویکردهای متفاوت فلسفه برای کودکان میپردازد. وی این کتاب را در دو بخش تدوین کرده است: بخش اول به بنیادهای برنامۀ فلسفه برای کودکان میپردازد و در بخش دوم، نقدهای وارد بر برنامه فلسفه برای کودکان را مرور میکند.
بخش اول، هفت فصل دارد:
آگاهی و مسؤولیت
نویسنده: محمد محمدی ری شهری
نشر: دار الحدیث قم
تعداد صفحه: 120
هدف نویسنده از تألیف این اثر، آن بوده تا بر پایه منابع اسلامى، احساس مسئولیتى را که امروزه بیش از هر زمان دیگرى بدان نیازمندیم، در دلها زنده سازد. در کتاب حاضر، مؤلف کوشیده است تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که با توجه به عنایت ویژه ای که اسلام نسبت به «دانش » و «دانشمند» دارد و نیز از آن همه آیات و روایاتی که درشان علم و عالم آمده، تاجایی که امام صادق (ع) درتعبیری فرموده اند: «باید علم را ولو به قیمت ریختن خون ها و پیمودن اقیانوس ها فراگرفت. منظور کدام دانش و کدام دانشمند بوده است؟ حجت الاسلام ری شهری دراین پژوهش با تکیه بر منابع اصیل اسلامی و از منظر اسلام، پاسخ های متین و محکمی به پرسش پیش گفته داده و معتقد است: اسلام با تمامی ارزشی که برای علم و عالم و آگاهی قایل است، ارزش انسان را با معیار تعهد و مسئولیتی که آگاهی برای او ایجاد کرده می سنجد، نه با معیار علم و آگاهی او...»
معراج السعاده
نویسنده: ملا احمد نراقی
نشر: بهار دلها
تعداد صفحه: 879
کتاب شریف اخلاقی- تربیتی معراج السعاده، اثر عالم بزرگوار مرحوم ملا احمد نراقی، از علمای بزرگ قرن سیزدهم قمری و فرزند ملا محمدمهدی نراقی است. ملا احمد نراقی، سال 1185 ق در نراق کاشان متولد شد و پس از کسب علم از محضر پدر، به نجف اشرف رفت و از محضر علمایی چون سید بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف الغطاء و آقا سید علی طباطبایی (صاحب ریاض) بهره ها برد و از اجل علما گردید. وی در سال 1245 قمری در نراق وفات نمود. بدن شریفش را به نجف انتقال داده، در صحن حضرت امیرالمؤمنین(ع) دفن کردند.
فلسفه تربیتی فارابی
نویسنده: محمد حسن میرزامحمدی
نشر: دانشگاه شاهد
تعداد صفحه: 148
در میان فیلسوفان تعلیم و تربیت کسانی هستند که به این امر بنیادی از بعد، معنا و مفهوم، اهداف و اصول و روشهای آن بهگونهای جامع نگریستهاند. از جمله فلاسفه مسلمان که درباره تعلیم و تربیت به فلسفهورزی پرداخته، ابونصر فارابی ملقب به معلم ثانی است ولی تاکنون سهم اندیشه فارابی در فضای تربیتی کشور اندک بوده است و کتاب «فلسفه تربیتی فارابی» از تلاشهای آغازین برای رفع این کمبود به شمار میآید. نویسنده در مقدمه کتاب به بحث در مورد اجزای عنوان کتاب یعنی فلسفه، تربیت و فلسفه تربیت پرداخته و بحث در مورد فارابی و فلسفه تربیتی وی را به متن کتاب سپرده است. افکار و آراء فارابی را در بخشها و فصول کتاب به تفصیل بررسی شده است. روش تحقیق در این کتاب متأثر از روششناسی تکثرگرایانه فارابی است و از روش تحقیق توصیفی، استنتاجی و تحلیل مفهومی استفاده شده است. روش تحلیل مفهومی برای جبران کاستیهای روش استنتاج به کار رفته است.
تفکر منطقی روش تعلیم و تربیت
نویسنده: هنری گوردون هولفیش، فیلیپ اسمیت
مترجم: علی شریعتمداری
نشر: سمت
تعداد صفحه: 284
نگارنده با ذکر عوامل موثر در تعلیم و تربیت، مقوله تشویق و تنبیه را بررسی میکند به نقش آنها در فرآیند تعلیم و تربیت اشاره مینماید و بیشتر از دیدگاه تعالیم مذهبی، به ویژه دیدگاه قرآن و روایات اهل بیت، تشویق و تنبیه کودکان را ارزیابی کرده نکاتی در باب تعلیم و تربیت اسلامی مطرح میسازد.
رایانه و تعلیم و تربیت: مبانی نظری کاربردی رایانه در تعلیم و تربیت
نویسنده: جیمز تور
مترجم: محمد عطاران
نشر: محراب قلم
تعداد صفحه: 200
موضوع کتاب رایانه و تعلیم و تربیت که در سال 1386 به چاپ رسیده است، آموزش افراد به کمک رایانه و بررسی سود و زیان آن است. نوشتار حاضر مشتمل است بر طرح دیدگاههای مختلف در خصوص سود و زیان استفاده از رایانه در کل نظام آموزشی. برای نمونه در مقالهای با عنوان "آموزش به کمک رایانه فراگیری را بهبود میبخشد" تصریح گردیده است:
نظریه های ساختاری در پارادایم تعلیم و تربیت اسلامی
نویسنده: رحمت اله مرزوقی
نشر: انوار نور
تعداد صفحه: 344
قلمرو تعلیم و تربیت اسلامی، از جمله حوزههایی است که از دیرباز تاکنون مورد توجه رهبران دینی، فیلسوفان مسلمان و اندیشمندان قـرار گرفته است. موضوعی که درباره آن کتب، رسائل و نوشتههای فراوانی بالغ بر هزار جلد کتاب در عالم اسلامی به رشته تحریر درآمده است (رفیعی، 1377)، البته این موارد بدون ذکر مقالهها، پایان نامهها و طرحهای تحقیقاتی است. مضافاً به موارد مذکور میتوان کتب، مقالات و پایان نامههای مکتوب به زبانهایی غیر از زبانهای فارسی و عربی نیز اضافه نمود. اما در عین حال به نظر میرسد که علی رغم کوششهای مذکور آنچـه تا حدود زیادی مغفول مانده است، عمدتاً فقدان وجود رویکردی تئوریک، نظام مند و همه جانبه و به ویژه با رویکردهای علمـی و تحقیقاتی در این قلمـرو مطالعاتی است. مشکلـی کـه همچنان نیز بر حوزه مطالعات و پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی سایه افکنده است.
طرح پژوهش: رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی
نویسنده: جاندبلیو کرسول
مترجمان: علیرضا کیامنش، مریم دانایطوسی
نشر: جهاد دانشگاهی (دانشگاه علامه طباطبایی) چاپ دوم
تعداد صفحه: 420
این کتاب در سه قسمت عمده برای رشتههای روانشناسی، آموزش و پرورش، علوم اجتماعی و تحقیقات مدیریتی فراهم آمده است .نگارنده بدون توسل به ریاضیات، چندین مبحث مهم را که معمولا به شیوه ریاضی مطرح میشوند (نظیر : طرحهای نامتعادل، طرحهای غیر تصادفی، مدلسازی، واریانس، و رگرسیون چندگانه)، بررسی و تشریح میکند .عناوین قسمتهای کتاب به این قرار است" : طرح و تحلیل آماری آزمایشهای پایهای "(مروری بر مفاهیم و روشها، طرح گروههای مستقل تک عاملی، طرح اندازههای تکرار شده یک عاملی و دو عاملی، و مقابلهها و مقایسهها میان میانگینها)، طرحهای نامتعادل، غیر تصادفی و پیمایشی "و "تحلیل طرحهای آزمایشی دیگر. در پایان کتاب، مثالها، تمرینها و برخی جداول آماری (مثلا مقادیر بحران) به چاپ رسیده است.
هابرماس و تعلیم و تربیت
نویسنده: رضا محمدی چابکی
نشر: مارون
تعداد صفحه: 146
هابرماس هر چند در حوزۀ تعلیم و تربیت نظریهپردازی نکرده است اما تربیت و نظامهای وابسته به آن، بهطور ضمنی اهمیت بهسزا و بسیاری در نظام فکری او دارد تا جایی که وی در مواردی، تغییر نظام آموزشی را مهمتر از عمل سیاسی میداند.