معرفی مقاله (6)

معرفی از: طاهره رجبی

حساب علم دینی در « هندسه معرفت دینی».

بررسی انگاره علامه جوادی آملی

این مقاله به بررسی و نقد علم دینی و نسبت علم با دین و عقل  بر اساس  نظر آیت الله جوادی آملی می پردازد. در ابتدای مقاله، به باورهای  موجود  در مفهوم عقل و دین و نسبت میان عقل و دین پرداخته شده است. در این نسبت سه باور وجود دارد: 1- عقل در برابر دین نیست، بلکه در حیطه آن قرار دارد. 2- عقل در دین نقش کاشف دارد و واضع نیست. 3- عقل در تراز نقل و علوم عقلی در تراز علوم نقلی در خدمت دین هستند.

در ادامه  با ارائه گزاره های مختلف از  دیدگاه آیت الله جوادی آملی ، گستره علم دینی را در 4 محور تقسیم بندی می کند : 1- با توجه به اینکه متون دینی حاوی اصول همه یا اکثر دانش هاست، هر علم برگرفته از این متون علم دینی است. 2- هر علمی کاشف واقع باشد علم دینی است. 3- هر علمی که عمل ما را بهبود بخشد  حجت شرعی است و علم دینی است. 4- علم دانشمندان ملحد، اگر از جهان بینی الحادی جدا شود و در قالب جهان بینی الهی قرار گیرد، به علم دینی تبدیل می شود.

 سپس به نقد این دیدگاهها می پردازد. اساس نقد صورت گرفته، بر اساس تعاریف مختلف از دین  و نوع نگاه به دین است و در چگونگی ارتباط بین عقل و دین  نگاههای متفاوتی از علم دینی حاصل می شود. در دیدگاه آیت الله جوادی آملی عقل در سایه  دین قرار دارد و در دیدگاه دکتر باقری عقل و دین  از وجوهی از استقلال برخوردارند. هر کدام از این دیدگاهها اقتضائات خاص خودش را در حوزه های مختلف دارد.

این مقاله توسط دکتر خسرو باقری در سال 1392، در  شماره 69 کتاب نقد،  چاپ گردیده است.

دریافت. فایل مقاله

دریافت. تبیین نظریه «هندسه معرفت دینی» آیت الله جوادی آملی