برنامه گروه در یکشنبه، 22 آذر
سلام به دوستان عزیز.
ان شالله این هفته با خوانش آثار لایبنیتس (با محوریت هستی شناسی و معرفت شناسی) کلاس را ادامه می دهیم.
به منظور آشنایی بیشتر با آثار لایبنیتس، به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
آثار عمده لایبنیتس
نخست- در سال 1684 در رساله ای به عنوان meditations de cognition ,veritate et ideis به انتقاد از قسمت منطقی فلسفه دکارت پرداخت و یکی از اصول اساسی آن را متزلزل ساخت، دکارت وضوح را نشان حقیقت دانسته بود و تمایز را عین و یا مستلزم وضح شمرده بود ، به عقیده لایبنیتس وضح و تمایز به هیچ وجه مستلزم یکدیگر نیستند.(ص36 .پ دوم)
در رساله ای دیگر قائل به دو اصل می شود : یکی عدم تناقض ،مربوط به حقایق استدلال ، دیگری اصل جهت مربوط به حقیقت وقایع .
در 1679 در نامه ای به بایل سهم و اثر تصورات بسیار کوچک و اتصال و استمرار و علت های غائی را در تحقیقات فیزیکی شرح میدهد(ص37.پ سوم)
در نامه ای به آرنولد در1690 طبیعت اجسام را از جوهر های ساده فردی استنتاج کرده است
در رسائل مختصری که بین سالهای 1691 و1694 نوشته لایبنیتس درباره جهاتی که مانع شده است که وی با دکارتین قائل بشود که ذات جوهر امتداد است ، اصرار ورزیده و جوهر را با توان و کوشش تعریف کرده است و که حد وسطی میان قوه صرف و فعل حقیقی است.(ص 38. پ دوم)
به سال 1695 سیستم خود را راجع به هماهنگی پیشین بنیاد منظما بیان کرد این نوشته اثر عمده وی است.
در 1697 در نامه ای به فاردلا اصطلاح مناد را معادل جوهر بکار برد و در همان سال در رساله ای در اصل اساسی اشیاء وجود شر را در جهان توجیه کرد که این رساله دارآمدی بود بر کتاب مفصل تئودیسه.
در نامه هایی به سال 1997 به نیکز کشیش و به اشتورم و بووه ، قرابت فلسفه خود را با فلسفه های ارسطو و افلاطون و اهل مدرسه نشان داد و آن را مابل و مخالف فلسفه های جدید از قبیل فلسفه های گاساندی و دکارت و اتمیست ها و خلاصه قائلان به مکانیسم قرار داد و آن را حتی با فلسفه اسپینوزا هم که قائل به استقلال و غایت در اشیاء نیست مقابل و مخالف شمرد. در 1698 رساله ای در باب طبیعت نوشت که خواسته عقیده خود را راجع به دیمانیسم طبیعت در مقابل نظر اسپینوزا در فعل پذیری ، قرار دهد.(ص 39.پ دوم)
دوم- در سال 1699 دوره جدیدی آغاز می شود که عنایت خاصی به نفس دارد و امور رااز این وجهه نظر ملحوظ می دارد . در این سال در نامه ای به هوفمان به نیرویی بودن نفس قائل است و بدین وجه از سر ثنویت و افتراق نفس ماده دکارت می گذرد . رسائل مختصر دیگر او نامه به باسناک در مخالفت با بایل(1698) و پاسخ به تفکر بایل(1702) نفس را به عنوان نیرو و حیات و اصل حساسیت جانوانو اصل روح و ذهن و صرافت طبع انسان ملحوظ میدارد. در 1703 لایبنیتس قابل ملاحظه ترین و مهمترین آثار فلسفی به معنای اخص خود را تصنیف کرد با عنوان : تحقیق های تازه در باره فهم انسان . او همچنین یادداشت های انتقادی به کتاب جانلاک داشته و و کتابی ساخت از گفت و شنود میان نمیانده خود و نماینده جانلاک که آن کتاب را به علت فوت جانلاک در 1304 منتشر نساخت در 1705 و 1706 رساله های مختصری به رشته تحریر کشیده است در خصوص نفس به ویژه در نزد جانوران.
سوم – وی هیچگاه امور مربوط به ماده و نفس را بدون توجه به امور الهی ملحوظ نداشته است اثر دیگر وی که در زمان حیاتش منتشر ساخته است تئودسیه است که نوعی سعی در توجیه وجود شر است و کتابی است هم فلسفی و هم حکمت الهی و عام پسند از همه ی آثار لایبنیتس(انتشار 1710). در این کتاب لایبنیتس سعی نموده است آشتی پذیری وجود شر و اختیار انسان را با رحمانیت و قدرت کامله خداوند بیان و تعیین کند.
چهارم- آخرین آثار لایبنیتس عبارت از منادولوژی (1714) و اصول طبیعت و فضل و لطف خداوند مشتمل بر نظرهای کلی فیلسوف باجمال است ، در طی سالهای آخر لایبنیتس در چند نامه ای که به دانشمندان متعدد نوشته است بعضی از نکته های مهم سیستم خود را بازگو کرده است با دبوس درباره مناد و ماده و جسم و جوهر سخن گفته و با بورگه راجع به ادراک وکمال رو به افزایش آفریدگان با کلارک در خصوص خدا و در مورد زمان و مکان.